Εκκλησίες
Οι εκκλησίες, τα μοναστήρια και τα ξωκκλήσια του νησιού είναι πάνω από 100, και ο επισκέπτης μένει έκπληκτος με την αισθητική τους.
Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου
H Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου αποτελεί την Μητρόπολη του νησιού των Σπετσών, με τον Άγιο Νικόλαο να έχει ονομαστεί επίσης πολιούχος του νησιού, των ναυτικών και των ψαράδων. Πάνω από το Παλιό Λιμάνι, η μεγαλοπρεπής εκκλησία με το εντυπωσιακό βοτσαλωτό προαύλιο, ξεκίνησε ως μοναστήρι το 1700 και από το 1800 λειτούργησε ως μητροπολιτικός ναός. Επίσης, στις 3 Απριλίου 1821, όταν πρώτες οι Σπέτσες απ’ όλα τα νησιά, επαναστάτησαν έναντι των Οθωμανών, η δοξολογία δόθηκε στον Ναό του Αγίου Νικολάου ώστε να ευλογηθεί ο ιερός αγώνας των Σπετσιωτών.
Αντικείμενο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής μελέτης έχει γίνει το καμπαναριό του ναού, κατασκευασμένο από Τηνιακό μάρμαρο και Τηνιακούς τεχνίτες το 1805 με ύψος 10 μέτρα και βάση 6 μέτρα.
Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννη Προδρόμου
Ο ναός που αποτελεί πυλώνα της σημερινής ενορίας της Κουνουπίτσας ανεγέρθη το 1822 με την χρηματοδότηση της ίδιας της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, στην οποία ανήκε τόσο η εκκλησία, όσο και το κτήμα που το περιβάλλει. Στον ναό του Αγίου Ιωάννη, τελέσθηκε και η εξόδιος ακολουθία της Καπετάνισσας και φυλάσσονταν εκεί τα οστά της μέχρι την δωρεά τους στο νεοϊδρυθέν Μουσείο Σπετσών.
Ο Αη Γιάννης γιορτάζεται στις 24 Ιουνίου, όπου και αναβιώνεται το έθιμο με τις φωτιές και τους πιστούς να πηδούν πάνω από τις φλόγες.
Ιερός Ναός Αναλήψεως
Ο ενοριακός ναός της Ανάληψης προς την Αγία Μαρίνα είναι πλέον γνωστός για το έθιμο καύσης της ξύλινης βάρκας το βράδυ της Ανάστασης, επιβεβαιώνοντας το προσωνύμιο των Σπετσιωτών ως «Μπουρλοτιέρηδες».
Ο εορτασμός της Αναλήψεως είναι κινητός και συγκεντρώνει πλήθος πιστών, από σπετσιώτικες οικογένειες και παραθεριστές με κατοικίες στη γειτονιά της.
Ιερός Ναός Αγίου Αντωνίου
Ο Άγιος Αντώνιος είναι ο κεντρικός ναός στην Ντάπια και μια από τις τέσσερις υπάρχουσες ενορίες του νησιού. Είναι μονίμως ανοιχτός και προσβάσιμος στους πιστούς, αλλά και στους επισκέπτες του νησιού που τον περνούν ανεβαίνοντας προς το Μουσείο Μπουμπουλίνας ή το αρχοντικό του Σωτήριου Ανάργυρου.
Ανεγέρθη το 1815 και το 2015 εορτάστηκαν τα 200 χρόνια λειτουργίας του.
Ιερός Ναός Παναγιάς Αρμάτας
Χτισμένη το 1826-1830, η ορθόδοξη εκκλησία της Παναγιάς της Αρμάτας βρίσκεται σε κεντρικό σημείο του Παλιού Λιμανιού. Γιορτάζει κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου, ημέρα γέννησης της Παναγίας, και είναι αφιερωμένη στην επέτειο της ναυμαχίας των Σπετσών, που τα Σπετσιώτικα πλοία κατάφεραν να απωθήσουν τον Οθωμανικό στόλο.
Στην περιοχή του Φάρου, όπου βρίσκεται ο ναός, έχει τοποθετηθεί άγαλμα του πυρπολητή της Αρμάτας Κοσμά Μπαρμπάτση, έργο της διάσημης γλύπτριας Ναταλίας Μελά.
Ιερός Ναός Αγίου Μάμα
Απέναντι από την παραλία του Αγίου Μάμα, βρίσκεται ένα μικρό εκκλησάκι. Φτιαγμένο προς τιμή του Αγίου Μάμα από τα χέρια ενός καπετάνιου, χρησιμοποιώντας μούστο αντί για νερό, με σκοπό να τον ευχαριστήσει που τον έσωσε όταν το γεμάτο μούστο καΐκι του έπεσε πάνω σε μια ξέρα πολύ κοντά στο σημείο και επέζησε.
Kάθε 1η Σεπτεμβρίου, παραμονή της γιορτής του Αγίου, γίνεται εσπερινός και μπροστά στην εκκλησία, πάνω στην παραλία, μαζεύονται δεκάδες παιδιά, με αυτοσχέδια ξύλινα, πλαστικά και στολισμένα με σημαίες και λουλούδια καραβάκια. Όταν σουρουπώνει, τοποθετούν μέσα αναμμένα κεράκια και τα ρίχνουν στη θάλασσα. Το ρεύμα παρασύρει τα καραβάκια και εξαφανίζονται στ’ ανοιχτά.
Παράλληλα οι αμαξάδες του νησιού φέρνουν τα άλογά τους με τα αμαξάκια για να αγιασθούν, όπως και όλα τα οικόσιτα ζώα, αφού ο Άγιος Μάμας θεωρείται προστάτης των οικόσιτων ζώων και κυρίως των μικρών παιδιών.
Ιερός Ναός Αγίας Άννας
Ο Ιερός Ναός της Αγίας Άννας βρίσκεται στην περιοχή της Κουνουπίτσας, λίγο πιο ψηλά από τον Άη-Γιάννη, προσφέροντας στον επισκέπτη την πανοραμική θέα του νησιού. Χτισμένος στην θέση ενός ξωκλησιού, από τον γλύπτη Βύρωνα Κεσσέ, με βυζαντινές επιρροές και είναι ένα από τα κοιμητήρια του νησιού.
Ιερός Ναός Αγίας Μαρίνας
Στην άκρη της παραλίας της Αγίας Μαρίνας βρίσκεται και η εκκλησία της. Ένα μικρό εκκλησάκι στην άκρη του όρμου, με θέα στην θάλασσα και την Σπετσοπούλα. Στη περιοχή υπήρχε ένας από τους πρώτους ελληνικούς ναούς ήδη από την 3η χιλιετία π.Χ., ευρήματα που εκτίθενται μέχρι και σήμερα στο Μουσείο Σπετσών.
Ιερός Ναός Προφήτη Ηλία
Στο υψηλότερο σημείο του νησιού, στα 245μ., βρίσκεται ο ναός του Προφήτη Ηλία με την πιο μαγευτική θέα. Στο μπροστινό μέρος του ναού, ξεκουράζονται οι ορειβάτες αγναντεύοντας τις ακτές της Πελοποννήσου, από το Πόρτο Χέλι ως την Ερμιόνη και την ανοιχτή θάλασσα. Η διαδρομή προς τον Προφήτη Ηλία συμπεριλαμβάνεται στα Μονοπάτια Πολιτισμού.
Ιερός Ναός Παναγιάς Δασκαλάκη
Στα 300μ. από τη Συνάντηση Κυνηγών στο βουνό των Σπετσών, βρίσκεται η Παναγιά του Δασκαλάκη, χτισμένη από τον βιομήχανο Δημήτριο Δασκαλάκη. Γιορτάζεται την 1η Σεπτέμβρη, όπου παρευρίσκονται οι κυνηγοί του νησιού για να έχουν μια επιτυχημένη κυνηγετική περίοδο.
Ιερός Ναός Παναγιάς Έλωνας
Μετά το κτήμα ΧΑΡΑ, βρίσκεται ο λόφος της Έλωνας με θέα την δυτική Πελοπόννησο και ανάμεσα στα ερείπια της οικείας Μιμηκοπούλου, βρίσκεται η εκκλησία της Παναγιάς της Έλωνας. Γιορτάζεται ανήμερα της Ζωοδόχου Πηγής, όπου οι Σπετσιώτες φέρνουν τις πασχαλιάτικες λαμπάδες τους στην λειτουργία και ακολουθεί γλέντι στον προαύλιο χώρο.
Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής
Η κάτω Έλωνα, όπως είναι γνωστός ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής, βρίσκεται στο Λιγονέρι μπροστά από παλιές πηγές. Από τα πιο όμορφα ξωκλήσια του νησιού, προτιμάται για γάμους και βαφτίσεις Σπετσιωτών και επισκεπτών.
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής
Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής για τους περισσότερους επισκέπτες, αλλά και ντόπιους, θεωρείται η πιο όμορφη εκκλησία στην πιο όμορφη παραλία του νησιού. Γιορτάζεται στις 26 Ιουλίου και κατά την παράδοση, την παραμονή του εορτασμού οι πιστοί διανυκτερεύουν στη παραλία ή τα καΐκια τους κάτω από τον καλοκαιρινό φεγγάρι.
Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων
Στην είσοδο της παραλίας, βρίσκεται ένας από τους δύο ναούς των Αγίων Αναργύρων, που έχουν δώσει το όνομά τους στην ευρύτερη περιοχή της μη κατοικημένης πλευράς του νησιού. Υπάρχει ένας ακόμη ναός αφιερωμένος στους Αγίους Αναργύρους λίγα μέτρα πιο ψηλά από την παραλία.
Γιορτάζονται την 1 Ιουλίου και την 1 Νοεμβρίου.
Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου
Ο γραφικός ναός του Αη Γιώργη στη Ζωγεριά αποτελεί τα πιο χαρακτηριστικά σημεία για τέλεση γάμων και την προσέλευση των καλεσμένων με παραδοσιακά καΐκια, καθώς ο δρόμος από την στεριά είναι σχετικά δυσπρόσιτος.
Γιορτάζεται την Δευτέρα του Πάσχα ή στις 23 Απριλίου με τους Σπετσιώτες να κερνάνε γλυκίσματα τους πιστούς και επισκέπτες.
Ιερός Ναός Αναστάσεως
Το χαρακτηριστικό κόκκινο ξωκλήσι της Ανάστασης βρίσκεται στον περιφερειακό δρόμο προς τις Σχολές και φιλοξενεί πάντα τις πιο όμορφες λειτουργίες σε στενό κύκλο.
Ιερός Ναός Τριών Σπετσιωτών Νεομαρτύρων
Έναντι του Μητροπολιτικού Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου, βρίσκεται η εκκλησία αφιερωμένος στους τρεις Σπετσιώτες Νεομάρτυρες, που γιορτάζονται στις 3 Φεβρουαρίου και αποτελεί τοπική αργία.
Ο προσφάτως ανακαινισμένος ναός είναι από τους μεγαλύτερους ναούς των Σπετσών και με μεγάλο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον λόγω των επιβλητικών τρούλων του.
Ιερά Μονή Αγίων Πάντων
Από τα μεγαλύτερα μοναστήρια των Σπετσών σήμερα, βρίσκεται σε λειτουργία από το πρώτο μισό του 19ου αιώνα, ενώ στους Άγιους Πάντες είναι και το ένα από τα κύρια κοιμητήρια του νησιού.
Οι μοναχές παράγουν τοπικά προϊόντα, ενώ οι λειτουργίες της Μεγάλης Εβδομάδας τελούνται με κατανυκτική ευλάβεια με αποκορύφωμα το βράδυ της Ανάστασης, να ψάλλεται το Χριστός Ανέστη ανάμεσα στους τάφους.
Ιερός Ναός Κοίμησις της Θεοτόκου
Ο ναός αφιερωμένος σε μια από τις μεγαλύτερες εορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας βρίσκεται ψηλά στην περιοχή Καστέλλι, ενώ είναι από τους παλαιότερους και επιβλητικότερους Ναούς των Σπετσών, ενώ είχε καεί από του Οθωμανούς ως αντίποινα για την συμμετοχή των Σπετσιωτών στα Ορλωφικά το 1769.
